Nowa Ruda

    Miasto malowniczo położone jest w Sudetach Środkowych, w dolinie rzeki Włodzicy,  pomiędzy Górami Kamiennymi a Górami Sowimi, na trasie Wałbrzych - Kłodzko. Podzielone jest na trzy dzielnice: Centrum, Drogosław i Słupiec. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego.

    Herbem Nowej Rudy jest żółty ścięty pień na tle czerwonej tarczy. Stara nazwa osady, poprzedniczki dzisiejszego miasta, to Nowa Poręba, stąd taki herb.

    W pochodzącej z 1337 roku pierwszej wzmiance o mieście wymieniona jest nazwa "Neven rode". A dokument z 1350 roku wspomina o Johanesie Wustenhuf z "Neurod" oraz o Johanesie Wustenhube z "Nowinrode". W dokumencie z 1352 roku występuje kolejna nazwa miasta "Newenrode", i tak samo w dokumencie praskim z 1360 roku. Następny praski dokument z 1363 roku wspomina Katarzynę von Donyn "in Newenrode". Inne dokumenty z 1394 roku wymieniają takie nazwy jak: "Nvynrod" i "Nuwnrode". Mniej więcej od 1456 roku podawana jest nazwa "Neurode", która obowiązuje do roku 1945.
    Niemieckie nazwy wywodzą się z niemieckiego czasownika "roden", co oznacza: "wykarczować", "wykopać" lub "trzebić", dlatego też nazwy te związane z karczunkiem, o czym świadczy również herb miasta.
    Polska nazwa "Nowa Ruda", która obowiązuje od 1945 roku jest nieumiejętnym tłumaczeniem nazwy miasta z 1337 roku. Świadczy o tym zachowana jej dwuczłonowość. Nazwa miasta nie ma również nic wspólnego z jej pierwotnym znaczeniem, bowiem zamiast z "karczunkiem" kojarzy się z występowaniem rud, np. metali. Próba wiązania nazwy miasta nie wytrzymuje krytyki naukowej.

        Miasto zostało założone w drugiej połowie XIII w na surowym korzeniu (stąd może również wywodzić się jego herb) a w 1336 roku otrzymało prawa miejskie. Nigdy nie posiadała umocnień obronnych. W 1337 Nowa Ruda posiadała już proboszcza, pełniącego funkcje parafialne. Miasto ma bardzo długą historię. Jej najstarsza część związana jest z rodem von Stillfried, którego początki sięgają 896 r. Rycerz Jerzy von Stillfried przejął Nową Rudę w 1472 r. Historia górnictwa węgla kamiennego w Nowej Rudzie sięga XV w. Miejscowość dzięki górnictwie i przemysłowi zawsze rozwijała się dynamicznie i pomyślnie. Niestety czasem mścił się brak murów obronnych i Nowa Ruda cierpiała z powodu różnych wojen i najazdów.

    Jednakże 9.05.1945 roku bez walk miasto zajęły oddziały 59 Armii Radzieckiej, dzięki czemu szybko wznowiono działalność gospodarczą. Intensywny rozwój polskiej gospodarki surowcowej doprowadził do wzrostu wydobycia węgla do ponad 1,2 mln. ton w 1979 r. Rozwinęło się budownictwo mieszkaniowe, szkolnictwo oraz przedsięwzięcia kulturalne. W latach 1954-73 znów usytuowano tu władze powiatowe. W 1971 otwarto Noworudzki Ośrodek Kultury (obecnie Miejski Ośrodek Kultury), który był miejscem pierwszego występu Zespołu Pieśni i Tańca "Nowa Ruda".

   Obecnie Kopalnia Węgla Kamiennego (pole Piast i Słupiec) została zamknięta w ramach restrukturyzacji górnictwa.

    Z Nowej Rudy pochodzi wiele znanych osób, takich jak poeta Karol Maliszewski, piosenkarka Edyta Geppert oraz aktorzy: Krzysztof Tyniec i Robert Więckiewicz ("Vinci", "Ciało", "Samo życie"). Z miastem jest silnie związana pisarka Olga Tokarczuk, akcja jej książki "Dom dzienny, dom nocny" dzieje się w Nowej Rudzie. Sportowcy z Nowej Rudy: Dorota Idzi (z domu Nowak), wielokrotna medalistka, jedna z naszych najlepszych pięcioboistek, Jan Jankiewicz, kolarz, olimpijczyk z Moskwy laureat Plebiscytu Przeglądu Sportowego w 1979 r.

    Centralne położenie Nowej Rudy w mikroregionie noworudzko-radkowskim sprawia, że miasto spełnia funkcje nie tylko handlowe, usługowe, kulturalne i rekreacyjne, lecz jest także doskonałą bazą wypadową do zwiedzania atrakcji turystycznych w Górach Stołowych, Sowich i Kamiennych oraz całej Ziemi Kłodzkiej.